Wat is een voedingssonde?
Voedingssondes uitgelegd in 1 minuut
Een voedingssonde is een flexibele buis die via de neus of rechtstreeks in de maag wordt ingebracht. Het doel van een voedingssonde is om vloeistoffen, medicijnen of sondevoeding direct in de maag van een patiënt te brengen wanneer orale inname niet mogelijk is of wanneer dit om medische redenen niet wenselijk is.[1,2]
Een voedingssonde wordt vaak gebruikt in de volgende situaties:
- Sondevoeding: Een voedingssonde kan worden gebruikt om sondevoeding toe te dienen aan patiënten die niet in staat zijn om te slikken of te kauwen vanwege medische aandoeningen of na een operatie.
- Medicatie: Sommige medicijnen moeten rechtstreeks in de maag worden toegediend, vooral als ze maagirritatie kunnen veroorzaken wanneer ze via de mond worden ingenomen.
- Maaglediging: In sommige gevallen kan een voedingssonde worden gebruikt om de inhoud van de maag te verwijderen, zoals bij vergiftiging of wanneer er sprake is van een overdosis.
Het inbrengen van een voedingssonde vereist zorgvuldige aseptische technieken om infecties te voorkomen, en het wordt meestal uitgevoerd door getraind medisch personeel. Het is belangrijk dat patiënten met een voedingssonde goed worden geïnformeerd over de juiste zorg en hygiëne om complicaties te minimaliseren.
1. Voedingssonde naar de maag
Een voedingssonde via de buikwand, ook wel bekend als een gastrostomiesonde (PEG-sonde), is een medische procedure waarbij een buis direct in de maag wordt geplaatst via een kleine opening in de buikwand. Deze opening wordt gemaakt tijdens een chirurgische ingreep. Een PEG-sonde wordt vaak gebruikt bij patiënten die langdurig of permanent niet in staat zijn om op normale wijze te eten of te slikken, zoals bij patiënten met ernstige neurologische aandoeningen, kanker of langdurige bewusteloosheid.
De voordelen van een voedingssonde via de buikwand zijn onder andere dat het comfortabeler kan zijn voor langdurig gebruik dan een neus-maagsonde, omdat er geen buis uit de neus steekt. Het maakt het ook mogelijk om voedingsstoffen en medicijnen rechtstreeks in de maag toe te dienen.[2]
2. Neus maagsonde
Een neus-maagsonde, ook wel een nasogastrische sonde genoemd, is een dunne, flexibele buis die via de neus in de slokdarm en vervolgens in de maag wordt ingebracht. Deze procedure kan zonder chirurgische ingreep worden uitgevoerd. Een neusmaagsonde wordt meestal gebruikt als een tijdelijke oplossing om voedingsstoffen en medicijnen toe te dienen aan patiënten die tijdelijk niet kunnen slikken of eten. Dit kan het geval zijn bij patiënten die herstellen van een operatie, ziekte of medische behandeling.
De voordelen van een neusmaagsonde zijn onder andere dat het eenvoudig in te brengen is en dat het tijdelijke voedingsondersteuning biedt totdat de patiënt in staat is om weer op normale wijze te eten. Het nadeel kan echter ongemak in de neus en de keel zijn, en het is minder geschikt voor langdurig gebruik dan een voedingssonde via de buikwand.[2]
Hoe lang mag een voedingssonde blijven zitten?
De duur dat een voedingssonde in situ kan blijven, varieert afhankelijk van de specifieke medische behoeften van de patiënt en de reden voor het plaatsen van de sonde.
Over het algemeen zijn er twee belangrijke situaties waarin een sonde wordt gebruikt:
Kortetermijn gebruik - neus-maagsonde
Voor tijdelijk gebruik, zoals na een operatie, bij tijdelijke slikproblemen of wanneer medicijnen of voedingsondersteuning nodig zijn gedurende een bepaalde herstelperiode, kan een NG-sonde enkele dagen tot enkele weken in situ blijven.[1]
Langdurig gebruik - gastrostomie
In sommige gevallen kan een gastrostomiesonde langer worden gebruikt, bijvoorbeeld bij patiënten met chronische slikproblemen of die langdurige sondevoeding nodig hebben. In deze gevallen kan de sonde weken tot maanden in situ blijven, soms zelfs langer.[1]
Mogelijke complicaties van een voedingssonde
Het gebruik van een voedingssonde kan aanzienlijke voordelen bieden bij de medische behandeling en voedingsondersteuning, maar het brengt ook enkele potentiële complicaties met zich mee.
Deze complicaties kunnen onder meer bestaan uit[2]:
- Infecties rond de sonde
- Verstopping van de sonde
- Irritatie van de huid rond de insteekplaats
- Of problemen met het correct plaatsen van de sonde
- Misselijkheid
- Diarree
- Constipatie
- Krampen en een opgeblazen gevoel
- Aspiratie pneumonie
Bronnen
- Enteral tube feeding in adults, R.Scott, TE Bowling
- Enteric Feedings Adebayo Adeyinka; Audra S. Rouster; Menogh Valentine.